Zakażenie bakterią Clostridium difficile u osób starszych, często cierpiących na inne schorzenia, może zagrozić życiu. Stwierdza się też Clostridium difficile u dzieci z objawami ostrej biegunki. Jakie są drogi zakażenia tą bakterią? Jakie występują objawy?
Bakteria Clostridium difficile u osób starszych może wywołać infekcję z groźnymi powikłaniami. Clostridium difficile u dzieci – wbrew wcześniejszym poglądom – też powoduje zakażenia. Czynniki ryzyka są podobne w każdym wieku.
Clostridium difficile – drogi zakażenia
Dwie okoliczności bardzo często łączą przypadki zakażeń Clostridium difficile. Diagnostyka wskazuje na to, że epizody CDI (Clostridioides difficile infection) poprzedzane są przez przypadki hospitalizacji (bez względu na jej przyczynę) oraz przez antybiotykoterapię. Co ważne, nawet antybiotyki popularnie zapisywane przez lekarzy rodzinnych mogą skutecznie osłabić naturalną florę jelitową. A to już „zaproszenie” Clostridium difficile do kolonizowania zwolnionej w ten sposób i pozbawionej ochrony przestrzeni.
Bakteria ta wytwarza przetrwalniki. Zdolne są one przeczekać „trudne czasy” i nawet rutynowe zabiegi dezynfekcyjne. Dlatego zakażenia często szerzą się wśród chorych w szpitalach.
Bakteria Clostridium difficile u osób starszych
Oba czynniki sprzyjające zakażeniu dotyczą często osób starszych. Infekcję ułatwia też ich wiek i stan zdrowia, do tego częste unieruchomienie. CDI objawia się ostrą, wodnistą biegunką, połączoną z gorączką, bólami brzucha. Diagnozę potwierdzają badania laboratoryjne.
Uciążliwe objawy nie ustępują, bo tu nie chodzi o „zwykłą” biegunkę. Ryzyko odwodnienia istnieje, ale wiele innych następstw wygląda szczególnie groźnie. Wśród powikłań CDI jest toksyczne rozdęcie okrężnicy, zapalenie jelita grubego z możliwym piorunującym przebiegiem, zagrażającym zgonem. Jest też ryzyko wystąpienia niedrożności i perforacji jelit. Właściwa diagnoza w kierunku Clostridium difficile umożliwia podjęcie terapii i – w niejednym przypadku – uratowanie życia pacjenta.
Clostridium difficile u dzieci
Ponieważ Clostridium difficile naturalnie stwierdza się w przewodzie pokarmowym dzieci, długo panował pogląd, że w tym wieku nie dochodzi do zakażeń. Nowsze badania dowodzą jednak, że przypadki CDI są możliwe w każdym wieku. Jedynie u noworodków ich procent jest istotnie mniejszy i nie wykazuje tendencji wzrostowej.
W badaniach dzieci hospitalizowanych z powodu ostrej biegunki odsetek zakażeń Clostridium difficile lokował się pomiędzy wynikiem dla infekcji bakteriami takimi jak Salmonella czy Campylobacter. Także u dzieci większość incydentów CDI poprzedza wcześniejsza antybiotykoterapia – w tym połączona z hospitalizacją.
Leczenie zakażeń Clostridium difficile
Pierwszy epizod CDI zasadniczo leczy się obecnie poprzez podanie leków. Przy czym w ponad jednej piątej przypadków skutki takiej terapii są nietrwałe i dochodzi do nawrotu zakażenia. Rekomendowaną terapią (moc zaleceń na poziomie IA) jest wówczas przeszczepienie mikrobioty jelitowej od zdrowego dawcy. Dokonuje się tego poprzez podanie specjalnie przygotowanego preparatu przez sondę do żołądka, podczas kolonoskopii lub w postaci wygodnych kapsułek.
