Zespół Jelita Drażliwego IBS
Zespół jelita drażliwego (ang. IBS Irritable Bowel Syndrom) to czynnościowe zaburzenia przewodu pokarmowego dotyczące ok. 11 % ludzi na świecie. Jest przewlekłą chorobą objawiającą się bólem brzucha i zaburzeniem rytmu wypróżnień. Aktualnie nie jest znana przyczyna jej występowania. Pod uwagę bierze się zaburzenia czucia trzewnego i motoryki jelit, nieprawidłową dietę, przebycie ostrej infekcji jelitowej, zaburzenia osi jelito-mózg, zaburzenia psychiczne, zaburzenia mikrobiomu jelitowego.
Wyróżniamy następujące postacie: biegunkową, zaparciową, biegunkowo-zaparciową i nieokreśloną.
Wśród objawów klinicznych dominują:
– ból brzucha (najczęściej zlokalizowany w lewym dolnym kwadrancie, nasilający się po posiłku, praktycznie niewystępujący w nocy, mogący mijać po wypróżnieniu lub oddaniu gazów),
– wzdęcie brzucha,
– biegunka, zaparcie lub oba te zaburzenia jednocześnie,
– przewlekłe zmęczenie, odbijania, domieszka śluzu w kale.
Aby postawić rozpoznanie należy wykonać podstawowe badania w celu wykluczenia organicznego tła dolegliwości.
Aktualnie nie jest znane skuteczne leczenie. U części pacjentów poprawę przynosi zastosowanie diety bezglutenowej, bezlaktozowej lub FODMAP. U pacjentów z postacią zaparciową podejmuje się próbę leczenia makrogolami lub lekami przeczyszczającymi a w postaci biegunkowej ryfaksyminą lub lekami przeciwbiegunkowymi. Pomocne bywają leki przeciwdepresyjne oraz niwelujące wzdęcie.
Ponieważ u pacjentów z zespołem jelita drażliwego wykazano dysbiozę badacze upatrują korzyści z leczenia tego schorzenia przy pomocy przeszczepienia mikrobioty jelitowej.
W przeprowadzonych badaniach zaobserwowano zmniejszenie dyskomfortu, częstości wypróżnień, parć naglących, bólu brzucha oraz wzdęć. Zwiększył się także komfort życia po zastosowaniu FMT.
Ze względu na fakt, że po około roku pozytywne aspekty przeszczepienia kału zanikały, terapia wymagała powtarzania.
Dostępne badania dowiodły, że podanie zawiesiny mikrobioty jelitowej u pacjentów z IBS jest skuteczne ale zależne od dawki (ilości podanych preparatów). Autorzy tego badania wskazują również na istotność dobioru dawcy materiału – występuje tutaj bowiem prawdopodobnie efekt „superdawcy”, czyli posiadanie w mikrobiocie jelitowej konkretnych gatunków bakterii, metabolitów koreluje ze skutecznością leczenia.
Dokładnie taki wniosek wysuwa się z badania El-Salhy, gdzie wykazano bardzo dużą skuteczność FMT w leczeniu IBS – aż 89.1% pacjentów, którzy otrzymali 60g FMT odniosło korzyść z leczenia za pomocą przeszczepienia kału. Jest to bardzo obiecujący wstęp do dalszych badań, wskazujący, że przywrócenie prawidłowych oddziaływań mikrobioty z komórkami jelita może być kluczowe w leczeniu tej choroby.
*wykorzystano dane z następujących publikacji:
The role of faecal microbiota transplantation: looking beyond Clostridioides difficile infection. D Goldenberg S, Merrick B. Ther Adv Infect Dis. 2021 Jan 25;8:2049936120981526. doi: 10.1177/2049936120981526. eCollection 2021 Jan-Dec. PMID: 33614028 Free PMC article. Review.
Fecal Microbiota Transplantation Reduces Symptoms in Some Patients With Irritable Bowel Syndrome With Predominant Abdominal Bloating: Short- and Long-term Results From a Placebo-Controlled Randomized Trial. Holvoet T, Joossens M, Vázquez-Castellanos JF, Christiaens E, Heyerick L, Boelens J, Verhasselt B, van Vlierberghe H, De Vos M, Raes J, De Looze D. Gastroenterology. 2021 Jan;160(1):145-157.e8. doi: 10.1053/j.gastro.2020.07.013. Epub 2020 Jul 15. PMID: 32681922
Efficacy of faecal microbiota transplantation for patients with irritable bowel syndrome in a randomised, double-blind, placebo-controlled study. El-Salhy M, Hatlebakk JG, Gilja OH, Bråthen Kristoffersen A, Hausken T. Gut. 2020 May;69(5):859-867. doi: 10.1136/gutjnl-2019-319630. Epub 2019 Dec 18. PMID: 31852769 Free PMC article. Clinical Trial.
